Sprawy rodzinne: W jaki sposób i gdzie unieważnić małżeństwo

Kodeks rodzinny i opiekuńczy dopuszcza pewne okoliczności, w których małżeństwo dwojga osób może zostać prawnie unieważnione. Warto jednak pamiętać, że sąd może podjąć decyzje o unieważnieniu tylko na podstawie kilku przesłanek. Sprawy rodzinne tego rodzaju są bardzo szczegółowo unormowane w polskim prawie.

Jakie są przyczyny unieważnienia małżeństwa?

W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (KRiO) znajdują się wyszczególnione przyczyny, które dotyczą sytuacji, w których małżeństwo może zostać uznane za nieważne. Należą do nich:

• Przeszkody małżeńskie. Do przeszkód małżeńskich można zaliczyć m.in.: nieodpowiedni wiek, zdiagnozowaną chorobę psychiczną, ubezwłasnowolnienie, bigamię, pozostawanie w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub przysposobienia.
• Wady oświadczenia woli. W tej grupie przyczyn istniejących już w chwili zawierania małżeństwa można wskazać:

– błąd co do tożsamości drugiej osoby (np. w sytuacji, gdy kobieta wzięła ślub z bratem bliźniakiem mężczyzny, który miał być jej mężem)

– brak świadomości (sytuacja, w której osoba była w stanie wyłączającym świadome wyrażenie swojej woli, np. demencja)

– wpływ bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej na wyrażenie własnej woli (z okoliczności musi jednak jasno wynikać, że składający oświadczenie woli mógł się obawiać, że jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste); taka sytuacja określana jest jako „małżeństwo wymuszone”

• Braki w pełnomocnictwach. Zgodnie z przepisami prawa można zawrzeć związek małżeński wyłącznie poprzez uprawnionego do tego pełnomocnika. W niektórych przypadkach może dojść do powstania błędów, które przyczyniają się do uznania nieważności zawartego związku małżeńskiego. Do błędów tego rodzaju zaliczamy:

– brak zezwolenia sądu na złożenie oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński przez pełnomocnika

– nieważne pełnomocnictwo

– pełnomocnictwo wcześniej odwołane

Gdzie można ubiegać się o unieważnienie małżeństwa?

Unieważnienie małżeństwa realizowane jest poprzez złożenie pozwu do sądu okręgowego właściwego ze względu na miejsce, w którym małżonkowie mieli ostatnio wspólne miejsce zamieszkania (o ile jedno z nich nadal w tym okręgu przebywa).