Dobra osobiste | dobra osobiste: zadośćuczynienie za naruszenie

Dobra osobiste to w prawodawstwie pojęcie rozległe. Dobra osobiste nie mają charakteru materialnego, mimo to jednak chronione są w sposób typowy dla dóbr materialnych. Obejmują najbliższą sferę człowieka i z tego tytułu podlegają ochronie prawnej. Kodeks cywilny (art. 23 KC – Ustawa z dn. 23 kwietnia 1964 r., Dz.U. z 1964 nr 16, poz. 93) nie zawiera precyzyjnej definicji tej materii, jednakże wskazuje kierunek jej interpretacji. Dobra osobiste mogą się więc odnosić do zdrowia, czci, wolności, swobody sumienia, nietykalności mieszkania, nazwiska i pseudonimu, wizerunku, tajemnicy korespondencji, twórczości naukowej i artystycznej, wynalazczej i in. Katalog ten nie jest zamknięty, można więc obejmować taką ochroną również inne dobra (np. uczucia i więzi rodzinne lub prawo do życia w pełnej rodzinie), co znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądowym. Naruszenie czyichś dóbr osobistych wiąże się z konsekwencjami prawnymi, co precyzuje art. 24 § 1 Kodeksu cywilnego. Ocena szkodliwości działania danej osoby nie jest jednak związana wyłącznie ze złym samopoczuciem pokrzywdzonego, a z publicznym odbiorem działań oskarżonego o świadome naruszenie dóbr osobistych. Osoba, której dobra zostały naruszone może do naruszającego (jeśli czyni to bezprawnie) wystąpić z żądaniem zaprzestania działań ingerujących i usunięcia skutków swojego postępowania, na przykład poprzez złożenie publicznego oświadczenia o stosownej treści i formie. Może również wystąpić o zadośćuczynienie, nie jest to jednak rozwiązanie obligatoryjne dla składu sędziowskiego, który podejmując decyzję o jego zasądzeniu za każdym razem ocenia zasadność tego żądania.

Dobra osobiste: zadośćuczynienie za naruszenie

Zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych może przybrać formę pieniężną zapłaty dla osoby poszkodowanej lub na wskazany przez powoda cel społeczny. Jeśli do tego nastąpiło wyrządzenie szkody majątkowej, poszkodowany może domagać się jej naprawy na ogólnie przyjętych zasadach. Warto wiedzieć, że nie każde naruszenie dóbr osobistych traktowane jest jako wymagające ochrony cywilnoprawnej. Główną przesłanką będzie tu bezprawność postępowania, przy czym obowiązek uchylenia dowodu bezprawności (popełnienia czynu niedozwolonego) leży po stronie pozwanego. A jakie są inne przesłanki zasądzenia zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych? Są to: orzeczenie wystąpienia krzywdy (szkody niemajątkowej) spowodowanej przez dane działanie (wskazanie źródła krzywdy), powstanie szkody niemajątkowej i wykazanie związku pomiędzy zaistniałym zdarzeniem a doznaną krzywdą. Na koniec warto dodać, że jeśli zadośćuczynienie nie wyczerpuje całkowicie roszczeń osoby pozywającej, może ona zatrudnić kancelarię adwokacką i wystąpić z pozwem o odszkodowanie.